OPERA W CZTERECH AKTACH
Data publikacji: 2006-02-14
opis opery:
AKT I
Krótki dialog arcykapłana Izydy, Ramfisa, z młodym wodzem, Radamesem, wprowadza we właściwą akcję. Oto właśnie za chwilę bogini ma dokonać wyboru wodza, który powiedzie egipskie wojska przeciw armii etiopskiej, po raz drugi już napadającej świętą ziemię Egiptu. Radames gorąco pragnie otrzymać to dowództwo; pokochał on młodą niewolnicę, Aidę, pojmaną w czasie poprzednich walk z Etiopami, i spodziewa się, że gdyby teraz powrócił na czele zwycięskiej armii, Faraon nie odmówiłby mu niczego: przywróciłby wolność Aidzie i pozwoliłby poślubić ukochaną. Do pogrążonego w marzeniach młodzieńca zbliża się córka Faraona, Amneris. Kocha ona od dawna Radamesa i niepokoi ją jego wyraźna od pewnego czasu obojętność. Gdy zaś młody wojownik na widok wchodzącej Aidy okazuje widoczne wzruszenie, serce Amneris poczyna nurtować podejrzenie, iż niewolnica ta może być jej rywalką.
Wkracza Faraon, otoczony wspaniałym orszakiem. Przed jego obliczem staje posłaniec, który przybiegł od południowych gra-nic Egiptu z wieścią o nagłej napaści wojsk etiopskich pod dowództwem króla Amonasra. Faraon wzywa Egipcjan do boju i oznajmia, że bogini Izyda wyznaczyła już wodza, który poprowadzi wojska: jest nim Radames. Wśród okrzyków entuzjazmu Amneris podaje młodzieńcowi święty sztandar i wszyscy udają się do świątyni na uroczysty obrzęd. Sercem Aidy targają sprzeczne uczucia; chciałaby życzyć zwycięstwa Radamesowi, lecz zwycięstwo to oznacza klęskę i niedolę jej ojczyzny, a może i śmierć jej najbliższych osób.
W świątyni odbywa się uroczyste nabożeństwo przed posągiem boga Ptah. Tu przy wtórze śpiewów kapłańskich arcykapłan Ramfis wręcza mającemu wyruszyć do walki Radamesowi miecz.
AKT II
W pałacu faraonów w Memfis, otoczona służebnicami Amneris, oczekuje powrotu zwycięskich wojsk egipskich z Radamesem na czele. W rozmowie z Aidą Amneris upewnia się, że etiopska niewolnica kocha młodego wodza. Z dumą i wyższością oświa-dcza, że ona - córka faraonów - jest jej rywalką. Z oddali dobiega gwar i odgłosy trąb, świadczące o zbliżaniu się zwycięskich wojsk.
Wśród radosnych okrzyków tłumu wkraczają przez tabańską bramę zwycięskie pułki Egipcjan, wiodąc jeńców i niosąc bogate łupy. Na tronie zasiada Faraon - przy jego boku Amneris i arcyka-płan Ramfis. Witany radośnie wkracza Radames. Amneris za-wiesza mu na szyi wieniec zwycięstwa, zaś Faraon w imieniu wdzięcznej ojczyzny obiecuje spełnić każde jego życzenie.
Radames każe przywieść przed majestat Faraona jeńców etiopskich. Wśród nich ze zgrozą dostrzega Aida swego ojca, ten jednak stanowczym ruchem nakazuje jej milczenie i sam zwraca się do Faraona, błagając o litość dla pokonanych. Przyznaje, że jest ojcem Aidy, twierdząc przy tym jednak, że król Amonasro zginął w krwawym boju. Radames prosi Faraona o wolność dla zwyciężonych przeciwników. Ramfis jednak ostrzega przed nie-rozważnym czynem miłosierdzia, doradzając, aby przynajmniej Aidę wraz z jej ojcem zatrzymać jako zakładników. Faraon idzie po myśli kapłana, zaś Radamesowi jako jeszcze jeden dowód wdzięczności ofiarowuje rękę swojej córki. Amneris triumfuje, natomiast Aida jest w rozpaczy, podobnie jak Radames, który nie może teraz odrzucić tego dowodu łaski Faraona.
AKT III
Nocą nad brzegiem Nilu z orszakiem kapłanek i arcykapłanem Ramfisem u boku kroczy Amneris do świątyni Izydy, by tam ostatnią noc przed zaślubinami z Radamesem spędzić na modlitwie, błagając boginię o szczęście i miłość przyszłego małżonka. Pojawia się Aida; chce w tym ustron-nym miejscu raz jeszcze - może ostatni - spotkać się z ukochanym. Serce jej wypełnia rozpacz i tęsknota za ojczyzną. W ślad za nią przybywa nieoczekiwanie Amonasro. Dowiedział się, że Radames ma powtórnie wyruszyć na wyprawę wojenną, i nakłania Aidę, aby wykorzystując miłość młodzieńca, przeciągnęła go na stronę Etiopów, a przynajmniej aby wydobyła od niego wiadomość o niestrzeżonych miejscach na granicy. Aida wzdraga się, w końcu jednak ulega. Amonasro kryje się wśród krzewów, bo oto nadbiega Radames. Aida odtrąca jego miłosne wyznania, przypominając o bliskim małżeństwie z Amneris, i wreszcie doprowadza do tego, że młody wódz po dłuższej walce wewnętrznej decyduje się zbiec z nią z Egiptu i udać się na pustynię. Obmyślając drogę ucieczki, zdradza Radames mimo woli wojskowe plany Egipcjan. Słowa jego podsłuchał Amonasro, który teraz wychodzi z ukrycia i, ku przerażeniu młodzieńca, daje mu się poznać jako król Etiopów. Zrozpaczonemu Radamesowi już teraz nic innego nie pozostaje jak ucieczka. W tym jednak momencie nieoczekiwanie pojawia się Amneris z Ramfisem. Aida i Amonasro uciekają, natomiast Radames w poczuciu swej winy dobro-wolnie oddaje się w ręce arcykapłana.
AKT IV
Amneris raz jeszcze usiłuje pozyskać serce Radamesa. Oto prowadzonemu na sąd młodemu wodzowi przyrzeka wyjednać łaskę i uniewinnienie, jeżeli poślubi ją i wyrzeknie się Aidy. Radames jednak odmawia. Odkąd Aida zniknęła, nie pragnie on niczego prócz śmierci. Gdy więc zbiera się rada kapłańska pod przewodnictwem Ramfisa, Radames milczy, nie odpowiadając na zadawane pytania. Milczeniem tym potwierdza swą winę i skazany zostaje na śmierć przez zamurowanie żywcem w podziemnym grobie. Za późno zrozumiała Amneris, co sprawiła jej duma i zazdro-ść. Przeklinając bezlitosnych i niewzruszonych sędziów, osuwa się na ziemię. Wyrok dopełnił się - nad Radamesem zamknęła się pokrywa grobowca. Nie sam jednak został pochowany. Oto wśród ciemności, z uczuciem przera-żenia i radości zarazem, odnajduje Aidę. Udało jej się ujść przed pościgiem, kiedy jednak usłyszała o sądzie i wyroku na Radamesa, powróciła nie spostrzeżona przez nikogo i ukryła się w grobo-wcu, aby umrzeć wraz z ukochanym. Złączeni uściskiem, spokojnie oczekują śmierci - myśl ich ulatuje z grobowych ciemności w krainę wiecznego światła i szczęścia. Nad grobowcem zaś zrozpaczona Amneris modli się o ukojenie dla swego serca.
obsada
Faraon : TOMASZ FITAS, RAFAŁ PIKAŁA
Amneris, jego córka : JOLANTA BOBEL, DANUTA NOWAK-POŁCZYŃSKA
Aida, niewolnica etiopska : MAGDALENA BARYLAK, MONIKA CICHOCKA, ROMA OWSIŃSKA
Radames, dowódca wojsk egipskich : KRZYSZTOF BEDNAREK, IRENEUSZ JAKUBOWSKI
Ramfis, arcykapłan egipski : PIOTR NALEŻYTY, ROBERT ULATOWSKI, KRZYSZTOF WITKOWSKI
Amonasro, król Etiopów : WIESŁAW BEDNAREK, ZENON KOWALSKI
Kapłanka : JOLANTA BOBRAS, MAŁGORZATA KULIŃSKA
Posłaniec : TOMASZ JEDZ, KRZYSZTOF MARCINIAK
CHÓR, BALET, ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO W ŁODZI
dyrygent : TADEUSZ KOZŁOWSKI, KAZIMIERZ
realizatorzy
kierownictwo muzyczne : TADEUSZ KOZŁOWSKI
inscenizacja i reżyseria : MAREK WEISS-GRZESIŃSKI
dekoracje i światła : PAWEŁ DOBRZYCKI
kostiumy : MARIA BALECREK
choreografia : IZADORA WEISS
kierownictwo chóru : MAREK JASZCZAK
współpraca muzyczna : Kazimierz Wiencek
asystent reżysera : Maria Szczucka, Waldemar Stańczuk
asystenci scenografa : Wanda Zalasa, Zygmunt Dziubiński
asystentka choreografa : Malwina Poleszak-Kopeć
realizacja światła : Jerzy Stachowiak
pianiści korepetytorzy : Ewa Szpakowska, Nadieżda Pawlak, Maria Czerkawska, Małgorzata Zajączkowska
akompaniator chóru:Zbigniew Rymarczyk
akompaniatorzy baletu : Elżbieta Bruc, Jan Skonieczny
Brak komentarzy