Koncert kompozytorów wiedeńskich Data publikacji: 2008-03-01
Zespół kameralny „Kijowscy Soliści” koncertuje od paru lat za granicą. W 2000 roku otrzymali Grand Prix XXX Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego w Wiedniu. W dniu 17.03.08 usłyszymy muzykę klasyków, m.in.: Rondo A-dur, na skrzypce, orkiestrę Franza Schuberta na symfonię D-dur i „Veneziano” Antonia Salieriego znanego jako konkurent Mozarta
ANTONIO SALIERI (1750–1825)
Symfonia D-dur „Veneziana”
W filmie Amadeus Miloša Formana Antonio Salieri przedstawiony jest jako rywal Mozarta, zazdrosny o jego geniusz i pragnący śmierci konkurenta.
Uznaniem cieszyły się jego opery, kantaty, msze i symfonie. Zyskał miano największego muzycznego autorytetu ówczesnego Wiednia. Był znanym pedagogiem, w tajniki kompozycji wprowadzał m.in. Ludwiga van Beethovena, Franza Schuberta i Franza Liszta. W pamięci pozostał jako osobowość ambitna i bezwzględna, niestroniąca od intryg i zawodowych zawiści.
Symfonia na orkiestrę kameralną D-dur „Veneziana” skomponowana została w roku 1778. Reprezentuje sobą trzyczęściową włoską sinfonię o następstwie części: Allegro assai – Andantino grazioso – Presto. Widać tu włoskie uwrażliwienie na melodię i koncertujące potraktowanie instrumentów.
WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756–1791S)
Adagio i fuga c-moll KV 546
Bliski przyjaciel – baron van Swieten – zaszczepił w nim miłość do mistrzów epoki baroku: Georga Friedricha i Johanna Sebastiana Bacha. Poznając i studiując ich dzieła Mozart ćwiczył się w sztuce trudnego „uczonego” kontrapunktu. Opanował ją po mistrzowsku: świadczy o tym zręczne wplecenie fugi, symbolu muzyki barokowej, w formę sonatową – symbolu muzyki oświeceniowej – w finale Symfonii „Jowiszowej” KV 551.
Adagio i fuga c-moll skomponowane zostały w roku 1788 pod wpływem muzyki Bacha. Mroczne i skupione Adagio przywodzi to kompozycje lipskiego kantora, oraz uwertura francuska z charakterystycznymi wzniosłymi rytmami punktowanymi. Mozart był melodystą, dla którego opera była na pierwszym planie.
FRANZ SCHUBERT (1797–1828)
Rondo A-dur na skrzypce i orkiestrę smyczkową D 438
Schubert był chyba najbardziej wiedeńskim z romantyków. Jego muzyka wykarmiona została przez kulturę Wiednia, miejską piosenkę, podmiejskie ludowe tańce czy potrzeby mieszczańskiego salonu. W roku 1816 skomponował Rondo A-dur na skrzypce i smyczki. Utwór ten potwierdza wielki talent wówczas zaledwie dziewiętnastoletniego artysty, który miał już w dorobku pieśniowe arcydzieło Małgorzata przy kołowrotku.
Rondo A-dur wpisuje się w nurt muzyki kameralnej, w której do głosu dochodzi młodzieńczy temperament kompozytora, zapatrzonego w muzykę Mozarta.
WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756–1791)
Symfonia A-dur KV 201
Skomponowana została w roku 1744 w Salzburgu. Mając za sobą doświadczenia z włoską trzyczęściową sinfonią, Mozart dążył do pogłębienia wyrazu muzycznego oraz traktowania cyklu jako spójnej całości.
Cztery części Symfonii A-dur KV 201 tworzą architekturę zwartą, scalaną przez młodego, ale rasowego dramaturga. W Allegro moderato daje o sobie znać energia ruchu i zabawa imitacją. W Andante dochodzi do głosu nie tylko uroczy śpiew i momenty wzruszającego liryzmu, ale także nuta muzycznego humoru. W Menuecie pozwala sobie na akcenty ostrzejsze i grę dynamiką, aby w finałowym Allegro con spirito dać upust młodzieńczemu radosnemu pędowi, którego nic nie jest w stanie zatrzymać.
LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770–1827)
Kwartet smyczkowy f-moll op. 95
w opracowaniu Gustava Mahlera na orkiestrę smyczkową
Na początku roku 1899 Gustav Mahler na koncercie filharmonicznym wykonał Kwartet smyczkowy f-moll op. 95 Beethovena we własnym opracowaniu na orkiestrę smyczkową, co uznano za świętokradcze niemal targnięcie się na dzieło Mistrza i nawet zwolennicy Mahlera nie kryli swej dezaprobaty. Miał opinię modernisty, a więc zarzucano mu chęć popisywania się oryginalnością. Dzieła kameralne, takie jak kwartety smyczkowe, nie nadawały się zdaniem Mahlera do wykonywania we współczesnych, wielkich salach koncertowych. By je tam wprowadzić należało je „uwspółcześnić” przez nadanie im bogatszego brzmienia orkiestrowego.
Kwartet smyczkowy f-moll op. 95, skomponowany w roku 1810, jest ostatnim z grupy środkowej, obejmującej trzy kwartety op. 59 dedykowane ks. Razumowskiemu (1806) i Kwartet Es-dur op. 74 zwany „harfowym”. Układ czteroczęściowy został zachowany, ale ze zmianą proporcji.
Część I Allegro con brio z niezwykle dynamicznym motywem czołowym jest stosunkowo krótka i bardzo zwarta formalnie. Kończy się zaskakująco w pianissimo
Znacznie rozbudowana jest część II, utrzymana w umiarkowanie wolnym tempie Allegretto ma non troppo. Oparta jest na trzech tematach: basowym, skrzypcowym, oraz w formie fugata.
Część ta łączy się bezpośrednio z częścią następną, noszącą bardzo charakterystyczne określenie Allegro assai vivace, ma serioso. W układzie cyklu sonatowego pełni ona funkcję scherza, ale mimo szybkiego tempa i ostro punktowanego motywu rytmicznego nie ma mieć charakteru żartobliwego.
Finał Allegretto agitato poprzedzony jest krótkim wstępem Larghetto espressivo. Finał kończy się równie zaskakująco, jak część I .
17.03.08
godz. 19.00
Filharmonia Łódzka
ul: Narutowicza 20/22
Brak komentarzy